با این حال نمایندگان گرچه مخالفت‌های جدی با لایحه تقدیمی دولت داشتند و اصلاحات انجام شده در کمیسیون تلفیق را تا حدی قابل دفاع می‌دانستند، اما در نهایت پس از اظهارات نوبخت که انتقادهای جدی به تغییرات کمیسیون تلفیق کرد، تصمیم به رد آن گرفتند.
از سوی دیگر قالیباف نیز در بخشی از جلسه گفت: ما قبول داریم که باید موضوع لایحه بودجه بین مجلس و دولت حل شود و براساس آن اصلاحاتی انجام دادیم، اما دوستان ما در دولت با این اصلاحات مخالفت می‌کنند که در این مجلس اثر می‌گذارد.
مهلت دوهفته‌ای دولت برای اصلاح و ارسال لایحه
در چنین شرایطی دخل‌وخرج سال آینده کشور در وضعیت خاصی پیگیری خواهد شد که طبق آن اداره کشور در نیمه ابتدایی سال براساس مکانیسم بودجه چنددوازدهم خواهد بود که آن هم از سوی دولت ارائه می‌شود. حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس نیز در واکنشی نسبت به این موضوع گفته است: موضوع تصویب بودجه چنددوازدهم برای سال آینده هنوز در مجلس مطرح نیست و کار بررسی و اصلاح بودجه روال خود را طی خواهد کرد. دولت دو هفته فرصت دارد تا لایحه بودجه را اصلاح و به مجلس ارائه کند و کمیسیون تلفیق نیز به همین مقدار فرصت دارد تا آن را مورد بررسی قرار دهد.
اجرای سه‌دوازدهم براساس علاقه دولت تمام می‌شود
در صورت اجرا نشدن اصلاحات لازم، باید بودجه چنددوازدهم از سوی دولت ارائه شود که عملیاتی شدن این موضوع نیز تأثیراتی بر روند کاری دولت و مجلس خواهد گذاشت. بدین‌صورت که مدیریت کشور با بودجه چنددوازدهم عملاً مجلس را از نقش‌آفرینی، اصلاح و رصد اقدام‌های اقتصادی دولت بازخواهد داشت و از سویی هم با اجرای این روش در واقع عرصه برای دولت در راستای پیگیری فعالیت‌های اقتصادی آن هم بدون نظارت جدی و مؤثر باز خواهد بود.
موضوعی که حجت‌الله عبدالملکی، کارشناس مسائل اقتصادی نیز در مصاحبه‌ای درباره تبعات اداره کشور با بودجه چنددوازدهم در سال ۱۴۰۰ گفته است: «اگر سه‌دوازدهم بسته شود، عملاً کشور در یک فصل سال خارج از چارچوب‌های مدنظر مجلس اداره می‌شود، ضمن اینکه مجلس در حال حاضر روی موضوع افزایش یارانه‌های نقدی برنامه دارد؛ اگر این موضوع اجرا شود، دست مجلس برای اجرای طرح یارانه‌ای بسته می‌شود یا در موضوع مالیات یا بودجه شرکت‌های دولتی، دست مجلس بسته می‌شود. از این نظر سه‌دوازدهم براساس علاقه دولت تمام می‌شود نه‌آنچه مورد نظر مجلس است، بنابراین این روش رد است به این دلیل که عملاً یک فصل را از دست می‌دهیم».
محورهای مهم اظهارات موافقان و مخالفان لایحه
مخالفان لایحه پیشنهادی دولت بر این باور بودند که لایحه مدنظر از جنس اصلاح بودجه نیست و عدم‌شفافیت درآمدهای دولت در بودجه موجب ناپایداری آن می‌شود. همچنین بروز بحران ارزی، ونزوئلایی شدن کشور و عدم‌تحقق عدالت و محرومیت‌زایی در پی اجرایی شدن لایحه بودجه، از جمله محورهایی بود که نمایندگان مخالف بر آن تأکید کردند؛ اما در مقابل برخی نمایندگان موافق لایحه بودجه این موضوع را مطرح می‌کردند که با رد کلیات لایحه، در واقع مجلس دست دولت را برای هزینه‌کرد بدون حساب‌وکتاب باز خواهد گذاشت و برای جلوگیری از این کار باید آن را به تصویب برساند و بعداً در بودجه سال آینده می‌تواند اصلاحات اساسی مدنظر خودش را پیگیری کند. در واقع محور اساسی موافقت و دفاع تمامی نمایندگان موافق لایحه بودجه بر حول این موضوع بود که مخالفت با کلیات لایحه اختیار را از مجلس می‌گیرد و بهتر است ایرادهای بودجه در بررسی بندها و تبصره‌ها رفع شود.
اختلاف برداشت درباره محتوای رأی‌گیری
همچنین اختلاف برداشت‌هایی نیز از سوی نمایندگان درباره اینکه جلسه دیروز رأی‌گیری درباره لایحه بودجه دولت بود یا گزارش کمیسیون تلفیق، ایجاد شد که رئیس مجلس پیش از رأی‌گیری درباره لایحه پیرامون آن اظهار کرد که ما براساس آیین‌نامه و نظراتی که از حوزه قوانین اخذ شده، کلیات بودجه را به رأی خواهیم گذاشت که اگر رأی بیاورد برای ورود به جزئیات، مبنای رسیدگی ما گزارش کمیسیون تلفیق است و اگر لایحه بودجه تصویب نشود، دولت باید آن را اصلاح و به مجلس ارجاع دهد.
تشکر سخنگوی دولت از رد کلیات بودجه!
سخنگوی دولت در پاسخ به پرسشی در خصوص رد کلیات لایحه بودجه در صحن علنی مجلس، گفت: اینکه پیام متخصصان حوزه اقتصاد و دولت نسبت به تغییرات بالای بودجه در کمیسیون تلفیق در مجلس شنیده شد، تشکر می‌کنم. دولت آماده است با همه توان خود در کنار مجلس اصلاحات مورد نظر لایحه بودجه را بدون اینکه شاکله تغییر کند و درآمدهای واهی را پیش‌بینی کنیم، انجام دهد.
ربیعی گفت: این آمادگی را داریم که گفت‌وگوهای زیادی در این زمینه صورت بگیرد و در زمان مشخص بتوانیم بودجه بدون اشکال را به تصویب مجلس برسانیم.
سخنگوی دولت گفت: در این روزها سیاسی‌ترین و بی‌ارتباط ترین عبارات و کلمات در مورد اقتصاد و بودجه را شنیدیم. از بحث کوبیدن بودجه به دیوار تا فروپاشی کشور از جمله عباراتی بود که شنیده شد. یکی از انتقادها این بود که وابستگی بودجه به نفت زیاد است و این موجب وابستگی به غرب می‌شود. انتقاد دیگر این بود که افزایش حجم بودجه تورم‌زاست. به ما گفتند درآمدهای واهی در بودجه پیشنهادی پیش‌بینی شده است، یا گفتند بودجه شرکت‌های دولتی فساد و رانت می‌آورد. نداشتن عدالت‌گرایی در بودجه هم از انتقادهای دیگر به بودجه است.
اشکالات بودجه زیاد بود
از سوی دیگر «غلامحسین کرمی» دبیر کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قدس آنلاین پیرامون دستور العمل جلسه پارلمان و رد شدن کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ گفت: این نشان می‌دهد که نمایندگان مجلس شورای اسلامی نه وابستگی به جریان سیاسی خاصی دارند و نه می‌خواهند بر اساس احساسات تصمیم بگیرند و صرفا با این نگاه به بودجه عمل کردند که خروجی و نتیجه بودجه ۱۴۰۰ به نفع مردم هست یا خیر. آنچه ملاک و معیار برای مجلس در این رابطه بود حق و حقانیت بود؛ موافقین و مخالفین هم صحبت کردند و در نهایت اشکالات آنقدر زیاد بود که نه کمیسیون قانع شد و نه اکثریت نمایندگان و در نهایت قرار بر این شد که کلیات لایحه به دولت ارجاع داده شود تا اصلاحات لازم روی آن صورت گیرد و مجددا به مجلس تسلیم شود.
به گفته کرمی با توجه به محدودیت زمانی که با آن مواجهیم دولت باید هرچه سریع تر اصلاحات مورد نظر مجلس را در لایحه بودجه صورت دهد و ان‌شاءاللّه تا پایان سال جاری بودجه مجدداً برای بررسی و تصویب تقدیم مجلس شود.
نظر شما